در میان سه راهی که برای شناخت خداوند مطرح شد، به بررسی یکی از راه های موجود می پردازیم.
همان گونه که گفتیم، مقصود از راه تجربه در این جا، آن است که آدمی با مطالعه در جهان پیرامون خویش به وجود خداوند رهنمون گردد.
خداشناسی مبتنی بر مطالعه تجربی پدیده ها و موجودات عالم هستی معمولا در قالب “برهان نظم ” مطرح می شود.
نظم چیست؟
قبل از توضیح برهان نظم و بررسی آن لازم است نظری به معنای نظم در این بحث داشته باشیم. با تامل در معنای لغوی و کاربردهای زبانی واژه “نظم ” به این نتیجه می رسیم که برای تحقق نظم، وجود سه عنصر ضرورت دارد؛
ـ مجموعه ای از چند شی
ـ عامل پیوند دهنده اشیاء مزبور
ـ آرایش و ترتیب خاص بین آن ها.
به عبارت دیگر، هرجا سخن از نظم به میان آید، با مجموعه ای سر و کار داریم که عامل خاصی اجزای آن مجموعه را به یک دیگر پیوند داده و آرایش و ترتیب ویژه ای در میان آن ها بر قرار کرده است.
