با توجه به این معنای عام، نظم اقسام کلی متعددی می یابد که در این میان آنچه در برهان نظم مورد نظر است، نوع خاصی است که برای تحقق آن یابد:
۱. مجموعه ای از اشیا مادی داشته باشیم
۲. اعضای این مجموعه به صورت طبیعی (بدون دخالت عوامل انسانی یا دیگر مخلوبات ذی شعور خداوند) در کنار هم قرار گرفته باشند.
۳. اعضای این مجموعه با یکدیگر کانلا هماهنگ بوده، غایت و هدف خاصی را دنبال کنند.
بنابر این وقتی در برهان نظم سخن از نظم موجود در جهان به میان می آوریم، مقصود ما نظمی است که خصوصیات یاد شده را داشته باشد.
در میان سه راهی که برای شناخت خداوند مطرح شد، به بررسی یکی از راه های موجود می پردازیم.
همان گونه که گفتیم، مقصود از راه تجربه در این جا، آن است که آدمی با مطالعه در جهان پیرامون خویش به وجود خداوند رهنمون گردد.
خداشناسی مبتنی بر مطالعه تجربی پدیده ها و موجودات عالم هستی معمولا در قالب “برهان نظم ” مطرح می شود.
نظم چیست؟
قبل از توضیح برهان نظم و بررسی آن لازم است نظری به معنای نظم در این بحث داشته باشیم. با تامل در معنای لغوی و کاربردهای زبانی واژه “نظم ” به این نتیجه می رسیم که برای تحقق نظم، وجود سه عنصر ضرورت دارد؛
ـ مجموعه ای از چند شی
ـ عامل پیوند دهنده اشیاء مزبور
ـ آرایش و ترتیب خاص بین آن ها.
به عبارت دیگر، هرجا سخن از نظم به میان آید، با مجموعه ای سر و کار داریم که عامل خاصی اجزای آن مجموعه را به یک دیگر پیوند داده و آرایش و ترتیب ویژه ای در میان آن ها بر قرار کرده است.
در مطلب گذشته به اختصار راه های خداشناسی و خدایابی گفته شد. حال در یک تقسیم بندی دیگر، بنابر علم کلام، عمده ترین راه های شناخت خدا، سه راه ” عقل “، “تجربه “، ” راه دل ” می باشد.
۱.راه عقل: راهی است که در آن، انسان با مددگیری از مقدمات، اصول و روش های کاملا عقلی، اصل وجود خدا و اتصاف او را به اوصاف خاص ثابت می کند و درباره چند و چون افعال الهی به داوری می نشیند. براهین و ادله فلسفی اثبات خدا را در این بخش جای می گیرند.
۲. راه تجربه: گاهی انسان به جای بهره گیری از اصول و قواعد عقلی صرف، نظری به جهان پیرامون خود می افکند و با مشاهده دقیق و اندیشه ورزی در اوصاف و روابط پدیده های موجود در جهان، به وجود خداوند و اوصاف او مانند علم، حکمت، قدرت و…رهنمون می گرد. از آن جا که این راه بر مشاهده جهان طبیعت استوار است، “راه تجربی ” نامیده می شود.
۳. راه دل: گاه نیز آدمی با مراجعه به درون خویش و بی نیازی از هر گونه استدلال عقلی یا مشاهده تجربی، خدای خویش را می یابد و از راه دل به کوی یار می رسد. خدایابی و خداشناسی فطری در این گروه جای می گیرد. همچنین می توان کشف و شهود عرفانی و مشاهده قلبی خداوند و اوصاف جمال و جلالش را گونه دیگری برای خداشناسی از طریق دل به شمار آورد.
مقدمه
اهمیت خدا شناسی و آثار عمیق آن بر حیات آدمی به هیچ وجه قابل انکار نیست. تا آن جا که شواهد و قراین تاریخی نشان می دهد، شناسایی مبدا هستی همواره یکی از دغدغه های اصلی بشر بوده است و بخش عمده ای از منابع گوناگون دینی به توصیف مبدا عالم، یا همان “خدا ” و بیان رابطه او با انسان و جهان پرداخته است. حضور گسترده و پویایی عقاید خداشناسانه در تاریخ اندیشه آدمی، گویای بخشی از اهمیت حیاتی مبدا شناسی است.
اهمیت خداشناسی را می توان از جهت آثار آن در حیات فردی و جمعی انسان ها نیز مورد توجه قرارداد.
#اکنون سوالی که از در این باره مطرح می شود این است که راه های خدایابی و خداشناسی چگونه برای انسان ممکن است؟
اگر ما به ویژگی های شخصی راه هایی که آدمیان برای شناسایی خداوند در پیش می گیرند نظر کنیم باید بگوییم هر انسانی راهی مخصوص به خود دارد و هر کس او را به گونه ای می یابد و می شناسد. از این دیدگاه، راه های شناخت خدا بی شمار است و از همین رو گفته شده است: “الطُرقُ إلَی الله بِعَدَدِ نُفوسِ أالخَلائقِ؛ راه های به سوی خدا به تعداد جان های مخلوقات است.
ادامه مطالب…
اگر دقت کنید صورت باربی، همانند عروسک های دیگر،صورت یک دختر سه ـ چهار ساله نیست، بلکه یک دختر بیست ساله است.
خیلی از افرادی که کمبود های محبتی و یا نیاز های عاطفی دارند به سمت این عروسک گرایش پیدا می کنند. چرا که بچه نیست و یک زن است. دخترانی که سن کودکی را پشت سر نهانده اند، پسران جوان، حتی بزرگسالان، به نگهداشتن عروسک های باربی، علاقه نشان می دهند. عروسک باربی با وجود چهره ۲۰ ساله، به عنوان مادر، همسر، دوست و… وارد زندگی افراد می شود. پسر بچه ها نسبت به جنس مخالف حساس اند، غرور خاصی دارند و به سختی همسال جنس مخالف را در جمع خود می پذیرند و همبازی می شوند، اما اگر دقت کنید متوجه می شوید، نسبت به عروسک باربی و اشیاء و لوازمی که عکس باربی بر روی آن هاست، حساسیت نشان نمی دهند و پذیرا هستند.
ـ خیلی از بچه ها ناخودآگاه خواهر بزرگ تر و یا مادر و یا هر زنی را که می بینند، با باربی مقایسه می کنند و ملاک های زیبایی و خیلی از موارد دیگر را از باربی الهام می گیرند. برای از بین بردن یک جامعه نیاز به حمله نظامی و رویارویی نیست، بلکه با منحرف کردن و جایگزین نمودن یک فرهنگ منحط، می توان به اهداف رسید. باربی عروسکی است که به راحتی فرهنگ منحط غربی را به داخل خانه های ما مسلمانان می آورد. این عروسک به دختران ما از کودکی یاد می دهد که جامعه مدرن غربی چه انتظاری از یک زن دارد؟ بایستی چه اندامی داشته باشد؟چه پوششی داشته باشد؟
دختران ما با مرور زمان و سپری کردن سال های زندگی شان، تضادهای فرهنگی و تربیتی بسیار زیادی را در جامعه می بینند.
★یکی از اهداف تولید عروسک های دارا و سارا، ارائه فرهنگ ملی ایرانی و رقابت با عروسک های باربی، بوده است.
در کشور های دیگر نیز عروسک هایی ساخته شده اند که جایگزین باربی شوند. مثلا عروسک “فولا ” در کشور مصر؛
عروسک “رضانه ” برای کشور های عربی؛
و حتی در انگلستان برای رقابت با باربی عروسک “سندی” ساخته شد. عروسک فولا در مصر با روسری و لباس تمام قد، همراه با جانماز صورتی رنگش، پر فروش ترین اسباب بازی در دنیای عرب شد. سازنده عروسک فولا گفته است: “فولا راستگو و مهربان است و به پدر و مادر خود احترام می گذارد. “
اگر عروسک ها به گونه ای ساخته شوند که بزرگ ها هم بتوانند با آن بر قرار کنند، بهتر است.
عروسک های دارا و سارای ایرانی و فولای مصری تقریبا همین گونه اند. مسائل بسیار مهم دیگری هم هست، که در ساخت عروسک ها بایستی لحاظ شود تا مقبولیت بدست آورد.
ادامه دارد…
